Antep fıstığında yongalı göz aşsı nedir ve nasıl yapılır?

Yongalı göz aşısı, Antep fıstığı gibi ağaçlarda kullanılan bir bitki üretim yöntemidir. Bu teknik, mevcut bir ağacın (anaç) üzerine, istenen bir çeşitten alınan bir gözün (tomurcuk) yerleştirilmesiyle yapılır. "Yongalı" terimi, aşı sırasında anaçtan küçük bir yonga (kabuğuyla birlikte bir parça odun) çıkarılarak, bunun yerine aynı boyutta bir göz yongasının yerleştirilmesinden gelir. Bu yöntem, Antep fıstığı yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılır çünkü:

• Verimli ve hızlı bir şekilde yeni ağaçların gelişmesini sağlar.
• Kaliteli çeşitlerin çoğaltılmasına olanak tanır.
• Ağacın hastalıklara karşı direncini artırabilir.

Genellikle, Antep fıstığında bu aşı, ilkbahar veya yaz aylarında, ağacın aktif büyüme döneminde uygulanır. Yongalı göz aşısı, diğer aşı yöntemlerine göre daha yüksek başarı oranına sahiptir ve ağacın doğal yapısını korumasına yardımcı olur.

Antep fıstığında yongalı göz aşısı yapmak için adım adım bir süreç izlenir. İşte temel aşamalar:

• Malzeme Hazırlığı: Öncelikle, aşı için gerekli malzemeleri toplayın: keskin bir aşı bıçağı, aşı bağı (örneğin, plastik şerit veya rafya), sağlıklı bir anaç ağaç ve istenen çeşitten alınan taze bir göz (tomurcuk) içeren dal parçası. Göz, genç ve canlı bir sürgünden seçilmelidir.
• Zamanlama: Aşıyı, Antep fıstığının aktif büyüme döneminde, genellikle ilkbahar sonu veya yaz başında yapın. Bu dönemde, ağacın kabuğu kolayca ayrılır ve gözün tutunma şansı artar.
• Anaç Hazırlığı: Anaç ağacın gövdesinde veya bir dalında, aşı yapılacak bölgeyi seçin. Bu bölgeyi temizleyin ve tozdan arındırın. Ardından, aşı bıçağı kullanarak, anaçta T şeklinde bir kesik açın. Kesik, kabuğu hafifçe kaldıracak şekilde olmalıdır.
• Göz Yongasının Hazırlanması: Göz içeren dal parçasından, tomurcuğun etrafında küçük bir yonga kesin. Bu yonga, kabuk ve az miktarda odun içermeli, tomurcuk tam ortada olmalıdır. Yonganın boyutu, anaçtaki kesiğe uygun olacak şekilde ayarlanmalıdır.
• Aşı Uygulaması: Anaçtaki T kesiğinin altına, hazırlanan göz yongasını yerleştirin. Yongayı, tomurcuğun dışarı bakacak şekilde kaydırarak kesiğin içine sokun. Kabuğun sıkıca oturmasını sağlayın.
• Bağlama: Aşı bölgesini, aşı bağı ile sıkıca sarın. Bu, gözün sabit kalmasını ve nem kaybını önler. Bağlama işlemi sırasında, tomurcuğun açıkta kalmasına dikkat edin, böylece büyüyebilir.
• Bakım ve Takip: Aşıdan sonra, ağacı düzenli olarak sulayın ve gübreleyin. Birkaç hafta içinde, gözün yeşermeye başladığını gözlemleyin. Başarılı bir aşıda, göz büyüyerek yeni bir sürgün oluşturur. Aşı bağını, göz büyüdükten sonra çıkarın.

Bu yöntem, Antep fıstığı üreticileri arasında popülerdir ve doğru uygulandığında yüksek verim sağlar. Unutmayın, aşı sırasında temizlik ve keskin alet kullanımı önemlidir; aksi takdirde enfeksiyon riski artabilir. Eğer deneyiminiz yoksa, bir uzmandan yardım almanız önerilir.