Cevizde Göz Aşısı Uygulaması: Adım Adım Rehber
Ceviz ağaçlarında göz aşısı, genellikle yeni çeşitlerin aşılanması, hastalıklı veya verimsiz ağaçların iyileştirilmesi veya klonal çoğaltma için kullanılan yaygın bir yöntemdir. İşte cevizde göz aşısının nasıl gerçekleştirileceğine dair detaylı bir rehber:
1. Zamanlama ve Hazırlık
- Göz aşısı için en uygun zaman, ilkbahar sonu veya yaz başıdır (genellikle Mayıs-Haziran ayları), çünkü bu dönemde ağaç kabuğu kolayca ayrılır ve gözler olgunlaşmıştır.
- Aşı yapılacak anaç ağacın sağlıklı ve aktif büyüme döneminde olması gerekir. Aşıdan önce anaç üzerindeki toz ve kir temizlenmelidir.
- Kaliteli bir aşı bıçağı, aşı bağı (örneğin, rafya veya özel aşı bandı) ve temizlik malzemeleri (alkol veya dezenfektan) hazır bulundurulmalıdır.
2. Göz (Kalem) Seçimi ve Hazırlığı
- Göz aşısı için, sağlıklı ve verimli bir ceviz ağacından alınan genç sürgünler kullanılır. Bu sürgünler üzerinde, tomurcuklar (gözler) iyi gelişmiş ve canlı olmalıdır.
- Gözün alınacağı dal, orta kısımdan seçilir; uç kısımlar çok yumuşak, alt kısımlar ise çok odunlaşmış olabilir. Göz, yaprak sapının hemen altında bulunan tomurcuktan alınır.
- Gözü içeren kabuk parçası, aşı bıçağı ile dikkatlice kesilir. Kesim, gözün altından başlayıp yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda bir dilim şeklinde olmalı ve göz zarar görmeden çıkarılmalıdır. Gözün arkasında ince bir odun tabakası kalabilir, ancak bu mümkünse temizlenmelidir.
3. Anaç Üzerinde Kesim ve Yerleştirme
- Anaç ağacın gövdesi veya dalı üzerinde, aşı yapılacak bölge seçilir. Bu bölge, düz ve pürüzsüz olmalıdır. Aşı bıçağı ile "T" şeklinde bir kesim yapılır: önce yatay bir kesim (yaklaşık 1-2 cm), sonra dikey bir kesim (3-4 cm uzunluğunda) uygulanır.
- Kesilen kabuk, bıçak ucu ile hafifçe kaldırılarak iki yana açılır. Bu, gözün yerleştirileceği cep oluşturur.
- Hazırlanan göz, bu cebe yerleştirilir. Gözün üst kısmı, T kesiminin yatay çizgisiyle hizalanmalı ve göz tamamen kabuk altında kalmalıdır. Gözü yerleştirirken elle temas etmemeye özen gösterin; bıçak kullanarak itebilirsiniz.
4. Bağlama ve Koruma
- Göz yerleştirildikten sonra, aşı bağı (rafya veya aşı bandı) ile sıkıca sarılır. Bağlama işlemi, gözün dışarıda kalacak şekilde yapılmalıdır; gözün kendisi bağlanmamalı, sadece etrafındaki kabuk sabitlenmelidir.
- Bağ, aşı bölgesini nem kaybından ve enfeksiyondan korur. Aşırı sıkmaktan kaçının, çünkü bu gözün gelişimini engelleyebilir.
- Aşı sonrası, aşı bölgesini güneş ve yağmurdan korumak için ek bir örtü (örneğin, aşı macunu veya şeffaf poşet) kullanılabilir, ancak bu genellikle gerekli değildir.
5. Aşı Sonrası Bakım
- Aşı yapıldıktan sonra, anaç ağaçta su stresi oluşmaması için düzenli sulama yapılmalıdır. Aşırı gübrelemeden kaçının, çünkü bu aşı uyumunu olumsuz etkileyebilir.
- 2-3 hafta sonra, gözün canlılığı kontrol edilir: eğer göz yeşil ve şişkin görünüyorsa, aşı başarılı olmuştur. Aşı bağı, göz büyümeye başladığında (genellikle 4-6 hafta sonra) gevşetilir veya çıkarılır.
- Başarısız aşı durumunda, aynı sezonda tekrar deneyebilirsiniz veya bir sonraki yıla erteleyebilirsiniz. Aşı tuttuğunda, anaç üzerindeki diğer sürgünler budanarak aşılı kısmın gelişimi desteklenmelidir.
Önemli İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Aşı bıçağını her kullanımdan önce dezenfekte edin, hastalık bulaşmasını önlemek için.
- Göz aşısı sırasında hava sıcaklığının 15-30°C arasında olması idealdir; aşırı sıcak veya soğuk, aşı başarısını düşürebilir.
- Ceviz ağaçlarında göz aşısı, diğer meyve ağaçlarına göre daha yavaş kaynaşabilir, bu yüzden sabırlı olun ve aşıyı sık sık kontrol edin.
- Deneyimsizseniz, önce pratik yapmak için küçük dallarda denemeler yapmanız önerilir.
Bu adımları takip ederek, cevizde göz aşısı uygulamasını başarıyla gerçekleştirebilir ve ağacınızın verimliliğini artırabilirsiniz. Unutmayın, doğru zamanlama ve hijyen, aşı başarısında kritik rol oynar! |