Çocuklarda göz sismesi neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Göz kayması veya tıbbi adıyla şaşılık, çocuklarda sık görülen bir göz problemidir. Bu durum, iki gözün aynı noktaya odaklanamaması ve farklı yönlere bakmasıyla karakterizedir. Şaşılık, hem fiziksel hem de görsel sorunlara yol açabileceğinden erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır. İşte çocuklarda göz kaymasının nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler:

Çocuklarda şaşılık, genellikle doğuştan veya gelişimsel faktörlerden kaynaklanır. Temel nedenler şunlardır:

• Genetik yatkınlık: Ailede şaşılık öyküsü varsa, çocukta görülme riski artar.
• Göz kaslarının dengesizliği: Gözleri kontrol eden kasların uyumlu çalışmaması, kaymaya neden olabilir.
• Görme kusurları: Hipermetropi (yakını görememe) gibi refraktif sorunlar, gözlerin odaklanmak için fazla çaba harcamasına ve kaymasına yol açabilir.
• Nörolojik problemler: Serebral palsi veya Down sendromu gibi durumlar, şaşılık riskini artırabilir.
• Göz hastalıkları: Katarakt veya göz tümörleri gibi yapısal sorunlar, göz kaymasına neden olabilir.
• Prematüre doğum: Erken doğan bebeklerde göz gelişimi tamamlanmadığı için şaşılık daha sık görülür.

Bu nedenler, tek başına veya bir arada etkili olabilir. Örneğin, genetik yatkınlık ve hipermetropi birleştiğinde şaşılık olasılığı artar. Çocuklarda şaşılık genellikle 0-3 yaş arasında belirginleşir, ancak okul çağında da ortaya çıkabilir.

Şaşılık, çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken işaretler şunlardır:

• Gözlerden birinin veya her ikisinin içe, dışa, yukarı veya aşağı kayması.
• Çocuğun başını eğerek veya döndürerek bakması.
• Gözlerde kızarıklık, sulanma veya ışığa hassasiyet.
• Çift görme şikayeti (daha büyük çocuklarda).
• Okuma veya odaklanma güçlüğü.

Bu belirtiler fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurmak gerekir. Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.

Şaşılık tedavisi, nedene ve şiddetine göre kişiselleştirilir. Tedavi genellikle çocuk göz hastalıkları uzmanı tarafından planlanır ve şu yöntemleri içerebilir:

• Gözlük kullanımı: Hipermetropi gibi görme kusurları düzeltilerek kayma azaltılabilir. Bazı çocuklarda sadece gözlük yeterli olur.
• Kapama tedavisi: Kaymayan gözün kapatılarak, kayma olan gözün kullanılması teşvik edilir. Bu, göz tembelliği (ambliyopi) riskini azaltır ve görme keskinliğini artırır.
• Göz egzersizleri (Ortoptik tedavi): Göz kaslarının koordinasyonunu geliştirmek için yapılan egzersizler, bazı şaşılık türlerinde faydalı olabilir.
• Botulinum toksini (Botox) enjeksiyonu: Göz kaslarına uygulanarak geçici bir düzelme sağlayabilir, özellikle küçük kaymalarda kullanılır.
• Cerrahi müdahale: İlaç veya gözlükle düzelmeyen şaşılık durumlarında, göz kasları üzerinde ameliyat yapılarak denge sağlanır. Bu, sık başvurulan bir yöntemdir ve genellikle başarılı sonuçlar verir.

Tedavi süreci, çocuğun yaşına ve şaşılığın tipine göre değişir. Örneğin, doğuştan şaşılık genellikle cerrahi gerektirirken, okul çağındaki çocuklarda gözlük ve kapama tedavisi öncelikli olabilir. Tedavi sonrası düzenli takip, göz sağlığının korunması açısından kritiktir.

Çocuklarda göz kayması, erken müdahale ile büyük oranda düzeltilebilen bir durumdur. Ebeveynlerin düzenli göz muayenelerini aksatmaması ve olası belirtileri gözlemlemesi önemlidir. Unutmayın, şaşılık sadece estetik bir sorun değil, aynı zamanda görme kalitesini etkileyen ciddi bir sağlık problemidir. Doğru tedaviyle çocuklar sağlıklı bir görme yeteneği kazanabilir ve yaşam kaliteleri artabilir. Şüphe durumunda, bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.