Göz tansiyonu nedir ve göz sağlığını nasıl etkiler?

Göz tansiyonu, tıbbi adıyla glokom, göz içi basıncının (intraoküler basınç) normal değerlerin üzerine çıkması sonucu görme sinirlerinde hasar oluşmasıyla karakterize bir göz hastalığıdır. Görme siniri, gözden beyne görsel bilgileri ileten kritik bir yapıdır. Göz içi sıvısının (aköz hümör) üretimi ve drenajı arasındaki dengesizlik, bu basınç artışına neden olur. Glokom genellikle yavaş ilerler ve erken evrelerde belirgin semptom göstermez, bu da onu "sessiz hırsız" olarak adlandırılmasına yol açar. Zamanla tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına ve hatta körlüğe kadar ilerleyebilir. Glokomun farklı tipleri vardır, en yaygın olanı açık açılı glokomdur, ancak dar açılı glokom gibi ani basınç artışlarıyla acil müdahale gerektiren türleri de bulunur.

Göz tansiyonu, göz sağlığını çeşitli şekillerde etkiler, başlıca sonuçları şunlardır:

• Görme Siniri Hasarı: Yüksek basınç, görme siniri liflerine baskı yaparak oksijen ve besin akışını engeller. Bu, sinir hücrelerinin yavaş yavaş ölmesine ve geri dönüşü olmayan hasara neden olur.
• Görme Alanı Kaybı: Glokom ilk olarak çevresel (periferik) görmede daralmaya yol açar. Hastalar bunu fark etmeyebilir, çünkü merkezi görme genellikle son aşamalara kadar korunur. Zamanla, görme alanı giderek küçülür ve tünel görüşüne dönüşebilir.
• Körlük Riski: Tedavi edilmezse, glokom ilerleyerek tam görme kaybına (körlük) neden olabilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, glokom dünyada geri dönüşü olmayan körlüğün önde gelen nedenlerinden biridir.
• Yaşam Kalitesinde Azalma: Görme kaybı, günlük aktiviteleri (okuma, araç kullanma vb.) zorlaştırarak bağımsızlığı etkiler ve psikolojik stres yaratabilir.
• Diğer Göz Problemleri: Glokom, özellikle dar açılı tipte, ani göz ağrısı, kızarıklık ve bulanık görme gibi semptomlarla acil durumlara yol açabilir. Ayrıca, yüksek basınç kornea veya lens gibi diğer göz yapılarını da etkileyebilir.

Erken teşhis ve düzenli göz muayeneleri, glokomun etkilerini minimize etmek için hayati öneme sahiptir. Risk faktörleri arasında ileri yaş, aile öyküsü, yüksek göz içi basıncı ve diyabet gibi sistemik hastalıklar bulunur. Göz doktorları, basıncı düşürmek için ilaçlar, lazer tedavileri veya cerrahi müdahaleler önerebilir. Unutmayın, glokom tedavisi mevcut hasarı geri çeviremez, ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve görme kaybını önleyebilir.